Osman I – Grondlegger Ottomaanse Rijk

Osman I (ca. 1258-1324) wordt beschouwd als de grondlegger van het Ottomaanse Rijk en stichter van de Osmaanse dynastie. Zijn volledige naam luidt Osman I Ghazi. Osman betekent zoveel als ‘bottenbreker’.

Osman I werd rond 1258 geboren, als zoon van Ertuğrul, een stamhoofd van de Kayi, nomadische Turkse stam die zich in het noordwesten van Anatolië had gevestigd. Nadat zijn vader in 1288 overleed, kwam Osman aan het hoofd van de stam te staan en begon hij met zijn volgelingen delen van het afbrokkelende Byzantijnse Rijk te veroveren.

Gebiedsuitbreiding

Met behulp van zijn strijders vocht Osman onder meer tegen de Mongolen, waardoor veel Arabieren en Perzen – die voor de Mongolen op de vlucht waren – zich bij hem aansloten. Osman veroverde in deze jaren verschillende strategische steden en forten, waaronder İnegöl, Karacahisar en Bilecik en verwierf zo de eretitel van gazi (krijger). Niet alles ging echter van een leien dakje. De veroveraar kreeg te maken met interne tegenstand, waaronder van zijn oom Dündar Bey, die hij doodde.

Nadat het grondgebied was uitgebreid van ongeveer 1.500 tot 18.000 km² stichtte Osman I in 1299 het Osmaanse Rijk. Hij deed dit door ambtenaren aan te stellen en land te ‘geven’ aan zijn volgelingen die voor hem in dat gebied vervolgens toezicht hielden. Belangrijk voor de uitbreiding van zijn machtsbasis was in 1302 de gewonnen Slag om Bapheus, waarbij Osman de controle kreeg over Bithynië, een strategisch gelegen regio in het noordwesten van Anatolië, grenzend aan de kust van de Zee van Marmara en nabij belangrijke Byzantijnse steden zoals Nicaea (het huidige İznik) en Nicomedia (İzmit). Deze overwinning opende de weg voor verdere Ottomaanse expansie en vestigde Osman’s naam als machtige regionale leider. Een poging om Nicaea in te nemen slaagde echter niet. De belangrijke stad zou pas in 1331 ingenomen worden, jaren na de dood van de grondlegger van Ottomaanse Rijk.

Osman I en zijn volgelingen waren soennitische moslims, maar werden sterk beïnvloed door het soefisme, een spirituele stroming die rond de twaalfde eeuw opkwam. Soefi-leiders zoals Edebali, speelden een belangrijke rol aan Osman’s hof en droegen bij aan de spirituele en culturele ontwikkeling van het vroege Ottomaanse Rijk. De bekende Turkse historicus Erhan Afyoncu beschrijft Osman I als een strategisch en evenwichtig leider die optimaal gebruik maakte van politieke kansen als die zich aandienden. Christenen zou hij in de veroverde gebieden met respect hebben behandeld, wat hun integratie in het nieuwe rijk vergemakkelijkte.

Overlijden

In 1317 droeg Osman I het bevel over aan zijn zoon Orhan Gazi, die in april 1326 de stad Bursa veroverde. Volgens verschillende bronnen overleed Osman kort na deze belangrijke verovering en werd hij vervolgens in deze eerste hoofdstad van het Ottomaanse Rijk begraven. Andere bronnen melden dat de grondlegger van het rijk al twee jaar eerder stierf en een rustplaats kreeg in Söğüt. Kort voor zijn overlijden had Osman zijn zoon echter gevraagd hem, na de verovering van Bursa, bij te zetten onder de Zilveren Koepel aldaar.

Korte video over Osman I

Bronnen ▼